Fast for the climate Luthers Amsterdam
(versie 9 januari 2015)
Klimaat
Klimaatverandering heeft ingrijpende gevolgen voor mens en natuur.
*Overstromingen door stijgende zeespiegel en extreem weer
*Minder drinkwater beschikbaar door droogte
*Slechte oogsten door droogte en zout water
Nu al zijn wereldwijd mensen en volken slachtoffer van klimaatverandering. Daarnaast worden ook toekomstige generaties bedreigd. Dat geldt ook voor Nederland.
Wereldwijd is visie en actie nodig om de CO2-uitstoot te reduceren, het gebruik van fossiele grondstoffen te verminderen en over te gaan naar duurzame energie, minder energie te verspillen, te delen in plaats van uit te buiten en wereldwijd te gaan voor een economie van ‘genoeg’ in plaats oneindige groei. ‘People, planet, profit’ zijn onlosmakelijk verbonden. En als kerk voegen we daar met geestdrift een vierde ‘p’ aan toe: ‘pneuma’. De belangen pro en contra zijn groot en het is ingewikkeld om daadwerkelijk het tij te keren. Maar het moet wel. En we geloven ook dat het kan! Door de mogelijkheden die er zijn creatief te benutten en nieuwe te ontwikkelen. En… we moeten het niet alleen aan politici en wetenschappers overlaten, maar als samenlevingen van onderop zelf ook in actie komen. Kerken kunnen hier een bijdrage aan leveren. Kerken hebben de Paasboodschap van omkering en opstanding. Kerken hebben het besef dat de aarde ons is toevertrouwd en dat we de aarde dienen te bewaren als goede rentmeesters. Kerken hebben een boodschap van hoop, vertrouwen en onverzettelijkheid. Om het met de aan Luther toegeschreven uitspraak te zeggen: ‘Als ik wist dat morgen de wereld verging, dan zou ik toch vandaag nog mijn appelboompje planten’. Kerken kunnen putten uit een traditie waarin spiritualiteit (pneuma) en actie voor vrede, gerechtigheid en heelheid van de schepping verbonden zijn. En kerken hebben een wereldwijd netwerk van miljoenen gelovigen (alleen al luthers meer dan 70 miljoen) die drager kunnen zijn van veranderingen.
Lutherse commitment
Jongeren van de Lutherse Wereldfederatie (LWF) riepen in 2010 duurzaamheid uit tot topprioriteit. Deze keuze in de aanloop naar de 11e LWF-assemblee –vergadering van 145 lidkerken uit 79 landen- in Stuttgart werd overgenomen in het strategisch beleidsplan van de LWF voor de periode 2012 tot Lutherjaar 2017 (2). De LWF comitteerde zich hierin aan de zorg voor de aarde, en klimaat-verandering werd uitgeroepen als focus voor advocacy (pleitbezorging).
De LWF gaf hier actief invulling aan via de voorbereiding en deelname van 12 jongeren afkomstig uit alle werelddelen aan de VN-klimaattoppen, de zgn. Conferences of the Parties (COP).
Fast for the Cimate
Op de openingsdag van COP19 in Warschau verplichtte het Filippijnse delegatiehoofd Yeb Saño zich tot een vasten uit solidariteit met de slachtoffers van Typhoon Haiyan en voor tastbare resultaten van de onderhandelingen (1).
De zeven jongeren van de aanwezige LWF-delegatie maakten een interreligeus initiatief om deze actie van Yeb Saño te steunen tot speerpunt van actie voor ‘climate justice’.
De oproep om te vasten kreeg snel steun. Mensen van uiteenlopende religies, politici en beleidsmakers sloten zich aan. Er kwam wereldwijde steun. Bezorgd over het gebrek aan resultaat over COP19 lanceerden leiders van verschillende godsdiensten samen de oproep om elke maand een dag te vasten voor het klimaat. Dit als appèl aan de wereldleiders om actiever te werken aan het oplossen van de klimaat-crisis. De geboorte van #fastfortheclimate (5)
Oproep Lutherse Wereldfederatie
De LWF roept haar lidkerken op om actief mee te doen met Fast for the Climate op elke eerste dag van de maand tot december 2015 als de COP21 in Parijs gehouden wordt:
* Wij, een wereldwijde Lutherse gemeenschap van kerken, vasten omdat we ons gecommitteerd hebben om te zorgen voor de Schepping en het te bewaren voor de toekomstige generaties.
* We vasten uit solidariteit met de armen en kwetsbaren die onbarmhartig getroffen worden door extreme weersomstandigheden
* We vasten om de urgentie te onderstrepen van de onderhandelingen over klimaat veranderingen
* We vasten wereldwijd in vele verschillende geloofsgemeenschappen, verbonden in deze gemeenschappelijke actie
* We vasten voor climate justice.
Luthers Amsterdam
De Kerkenraad van Luthers Amsterdam agendeerde in 2010 in enkele vergaderingen het onderwerp duurzaamheid dit mede n.a.v. het artikel van ds Marieke Brouwer ‘Niets is van ons’ over spiritualiteit, diaconaat en duurzaamheid (3). De Diaconie formuleerde in 2010 opnieuw duurzaamheid –met verbinding van sociaal, ecologisch en economisch- als rode draad in haar beleidsplan 2011-2017 ‘We blijven appelboompjes planten’ (4). Concrete acties: de educatieve scholenprogramma’s Retourtje Water en Plek onder Zon, steun aan duurzaamheidsprojecten via Kerk in Actie en LWF, de organisatie samen met de predikanten van de jaarlijkse Scheppingszondag rond 4 oktober en de keuze voor hantering van duurzaamheidscriteria in het beleggings- en projectenbeleid.
Vanaf 2013 besloot de Diaconie ook het Climate Justice programma van de LWF te steunen. Concrete spits hierbij was de ondersteuning van de deelname van Pranita Biswasi (van de Lutherse Kerk in India) aan de deelname van LWF-Youth aan COP19 in Warschau. Ook in 2014 ondersteunden we haar deelname en breidden dit uit met de ‘uitzending’ van Amber Arnoldus uit onze eigen Lutherse gemeenschap. Amber neemt vanaf voorjaar 2014 deel aan de Jongeren Climate Justicegroep van de LWF en was intensief betrokken bij de voorbereidingen van COP20 in Lima. Gedurende COP20 deed ze verslag via haar blog via www.diaconie.com Tijdens enkele kerkdiensten deed ze verslag van haar ervaringen. In 2015 hoopt ze met de LWF-Youthdelegatie deel te nemen aan de VN-klimaattop in Parijs.
Actie Fast for the Climate in de 40-dagentijd 2015
Samen met Amber Arnoldus wil de Diaconie luthers Amsterdam (=inclusief Amstelveen en Haarlem) oproepen om tijdens de 40-dagentijd in 2015 mee te doen met Fast for the Climate. De veertigdagentijd is de periode voor Pasen. Van oudsher is dit een tijd van inkeer, bezinning en gebed. We staan stil bij het lijden van Jezus én bij het lijden van onze naasten, dichtbij en ver weg.
We sluiten vanuit Luthers Amsterdam met onze FastfortheClimate-inzet aan op de landelijke Kerk in Actie 40-dagencampagne ‘Open je handen’ waarin aandacht gevraagd wordt voor het delen en bewaren van wat ons gegeven wordt (6). Delen met mensen in de knel en ook delen met toekomstige generaties. Met het vasten voor het klimaat willen we oefenen in het een stapje terug doen ten behoeve van slachtoffers van klimaatverandering hier en nu en ten behoeve van de generaties na ons. We roepen onze gemeenschap op om tijdens de 40-dagentijd:
*te vasten in een eigen gekozen vorm bv. door doordeweeks geen vlees te eten, extra sober met energie en water om te gaan, je een of meerdere dagen te onthouden van het gebruik van social media of tv, de auto minder te gebruiken, samen met andere kerkleden een sobere maaltijd te gebruiken etc.
*bewust momenten van stilte te zoeken om te mediteren en te bidden
*tijd te nemen om informatie te lezen over de klimaatveranderingen en een duurzame stijl van leven
*geld in te zamelen voor het Kerk in Actie 40-dagenproject ‘rampenpreventie in Madagaskar’ waar de kerken bewoners ondersteunen om zich met het gebruik van duurzame materialen (bamboe) te beschermen tegen de gevolgen van tropische stormen (7)
*mensen uitdagen om zelf én samen met anderen in actie komen (als een spontaan effect van het vasten) en bijvoorbeeld nieuwe ideeën te ontwikkelen.
Na de 40-dagentijd
Na Pasen roepen we als tweede stap gemeenteleden op om hiermee door te gaan en in te haken bij de wereldwijde LWF-oproep om tot december 2015 –in eigen gekozen vorm- te vasten op de eerste dag van de maand.
Als derde stap plannen we vervolgacties na 2015 op weg naar Lutherjaar 2017.
Verbreding van Fast for the Climate
‘Wanneer een mens alleen droomt, blijft het een droom. Wanneer mensen samen dromen, dan kan die droom werkelijkheid worden’ (Bisschop Dom Helder Camara)
We zoeken naar partners die in Nederland de actie Fast for the Climate mee gaan trekken. Lutherse jongeren die het agenderen in hun eigen gemeenten en netwerken. Andere jongerengroepen bv. JOP. Andere kerken in Amsterdam, regio en landelijk. We hopen via onze focus op jongeren natuurlijk ook volwassenen mee te trekken.
In ons campagneplan werken we de actie Fast for the Climate verder uit.
- 1. Uit speech van Yeb Sano delegatieleider Fillippijnen op COP19 in Warschau:
‘To anyone who continues to deny the reality that is climate change, I dare you to get off your ivory tower and away from the comfort of you armchair. I dare you to go to the islands of the Pacific, the islands of the Caribbean and the islands of the Indian ocean and see the impacts of rising sea levels; to the mountainous regions of the Himalayas and the Andes to see communities confronting glacial floods, to the Arctic where communities grapple with the fast dwindling polar ice caps, to the large deltas of the Mekong, the Ganges, the Amazon, and the Nile where lives and livelihoods are drowned, to the hills of Central America that confronts similar monstrous hurricanes, to the vast savannas of Africa where climate change has likewise become a matter of life and death as food and water becomes scarce. Not to forget the massive hurricanes in the Gulf of Mexico and the eastern seaboard of North America. And if that is not enough, you may want to pay a visit to the Philippines right now. – Meer op: http://www.rtcc.org/2013/11/11/its-time-to-stop-this-madness-philippines-plea-at-un-climate-talks/#sthash.erNbxdhe.dpuf
2. Strategisch beleidsplan LWF http://www.lutheranworld.org/sites/default/files/LWF-Strategy-2012_2017-EN-low_0.pdf 2012-2017
3. Artikel van ds Marieke Brouwer over ‘Spiritualiteit, diaconaat en duurzaamheid’ voor www.luthersamsterdam.nl en ELK-kwartaal http://www.elg-stadskanaal.nl/download/ELK1102.pdf
4. Beleidsplan Lutherse Diaconie Amsterdam ‘We blijven appelboompjes planten’ 2011-2017 http://diaconie.com/diaconaal-kader/Beleidsplan-2011-2017.html
5. http://www.lutheranworld.org/fastfortheclimate